نسخ خطی ریاضیات در ایران
خطوطی که بر صفحات کهنه نقش بسته‌اند، راوی داستان شگفت‌انگیز پیشرفت علم ریاضی در ایران هستند. نسخ خطی ریاضیات، گنجینه‌هایی ارزشمند از اندیشه و دانش ریاضی‌دانان ایرانی هستند که با تلاش و پشتکار خود، این علم را به اوج شکوفایی رساندند. این آثار گران‌بها، نه تنها نشانگر نبوغ و خلاقیت ریاضی‌دانان ایرانی است، بلکه گواهی بر غنای فرهنگی و علمی این سرزمین کهن نیز می‌باشد.
از جمله این آثار ارزشمند می‌توان به “خلاصه الحساب” شیخ بهایی اشاره کرد. این کتاب که به عنوان یکی از مهم‌ترین متون آموزشی ریاضی در جهان اسلام شناخته می‌شود، با زبانی ساده و روان، مفاهیم پیچیده ریاضی را برای دانش‌آموزان و دانشجویان توضیح می‌دهد. “خلاصه الحساب” به دلیل رویکرد آموزشی نوین و جامع خود، به سرعت در سراسر جهان اسلام گسترش یافت و به عنوان یکی از منابع اصلی آموزش ریاضیات مورد استفاده قرار گرفت.
یکی دیگر از آثار برجسته ریاضیات در ایران، کتاب “الجبر و المقابله” خوارزمی است. این کتاب که به عنوان نخستین کتاب در زمینه جبر شناخته می‌شود، با معرفی مفاهیم جدید و روش‌های نوین حل معادلات، انقلابی در علم ریاضی ایجاد کرد. “الجبر و المقابله” به سرعت به زبان‌های مختلف ترجمه شد و به عنوان یکی از منابع اصلی آموزش جبر در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفت.
نسخ خطی ریاضیات در ایران، تنها به این دو اثر محدود نمی‌شود. کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران، مملو از نسخ خطی ارزشمندی هستند که هر یک، دریچه‌ای به دنیای شگفت‌انگیز ریاضیات در ایران می‌گشایند. این آثار، با خطوط خوشنویسی شده و تذهیب‌های زیبا، علاوه بر ارزش علمی، ارزش هنری بالایی نیز دارند و نشانگر ذوق و سلیقه هنرمندان ایرانی هستند.
با مطالعه و بررسی این نسخ خطی، می‌توانیم به درک عمیق‌تری از تاریخ ریاضیات در ایران دست یابیم و به نقش بی‌بدیل ریاضی‌دانان ایرانی در پیشرفت این علم در جهان پی ببریم. این آثار، میراثی گران‌بها از اندیشه و دانش ایرانیان هستند که به ما یادآوری می‌کنند که علم، مرز نمی‌شناسد و با تلاش و پشتکار می‌توان به قله‌های رفیع دانش دست یافت.