تاریخ پزشکی در مصر باستان: نخستین گام‌ها در مسیر درمان
تاریخ پزشکی در مصر باستان: نخستین گام‌ها در مسیر درمان
مصر باستان، مهد یکی از تمدن‌های بزرگ و کهن بشری، در زمینه‌های مختلفی از جمله پزشکی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. مصریان باستان با مشاهده و تجربه، دانش پزشکی خود را گسترش دادند و روش‌های درمانی متنوعی را ابداع کردند که برخی از آن‌ها تا قرن‌ها بعد نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پزشکی و مذهب در هم تنیده
در مصر باستان، پزشکی و مذهب به شدت با هم در ارتباط بودند. پزشکان معمولاً کاهنانی بودند که در معابد آموزش می‌دیدند و به درمان بیماران می‌پرداختند. آن‌ها معتقد بودند که بیماری‌ها ناشی از نیروهای ماورایی یا عدم تعادل در بدن است و برای درمان، از ترکیبی از دعا، جادو و داروهای گیاهی استفاده می‌کردند.
دانش آناتومی و جراحی
با وجود باورهای مذهبی، مصریان باستان دانش قابل توجهی در زمینه آناتومی بدن انسان داشتند. مومیایی کردن اجساد فرصت خوبی برای مطالعه اندام‌های داخلی و استخوان‌بندی بدن فراهم می‌کرد. آن‌ها به برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی، کبدی و کلیوی آشنایی داشتند و روش‌هایی برای تشخیص و درمان آن‌ها ابداع کرده بودند.
مصریان باستان همچنین برخی از عمل‌های جراحی ساده مانند برداشتن آب مروارید، شکستن سنگ‌های کلیه و ترمیم شکستگی استخوان‌ها را انجام می‌دادند. آن‌ها از ابزارهای جراحی ساده‌ای مانند چاقو، انبر و سوزن استفاده می‌کردند.
داروهای گیاهی و فرمولاسیون
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های پزشکی در مصر باستان، استفاده گسترده از داروهای گیاهی بود. مصریان باستان به خواص درمانی بیش از هزار گیاه آشنایی داشتند و از آن‌ها برای درمان انواع بیماری‌ها استفاده می‌کردند. آن‌ها از گیاهان دارویی برای تهیه شربت‌ها، پمادها و کمپرس استفاده می‌کردند. برخی از گیاهانی که مصریان باستان از آن‌ها استفاده می‌کردند شامل بابونه، زنجبیل، سیر و پیاز بود.
مصریان باستان همچنین فرمولاسیون‌های پیچیده‌ای از داروهای گیاهی تهیه می‌کردند که برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شد. آن‌ها این فرمولاسیون‌ها را بر روی پاپیروس‌هایی ثبت می‌کردند که امروزه نیز برخی از آن‌ها موجود است.
بهداشت و پیشگیری از بیماری
مصریان باستان به اهمیت بهداشت و پیشگیری از بیماری‌ها پی برده بودند. آن‌ها به نظافت شخصی اهمیت می‌دادند و از آب تمیز برای شستشو استفاده می‌کردند. همچنین، مصریان باستان سیستم فاضلاب ابتدایی داشتند که به دفع بهداشتی فاضلاب کمک می‌کرد.
میراث پزشکی مصر باستان
علم پزشکی مصر باستان بر تمدن‌های بعدی تأثیر بسزایی گذاشت. یونانیان و رومیان از دانش پزشکی مصریان بهره بردند و آن را توسعه دادند. بسیاری از داروهای گیاهی که مصریان باستان استفاده می‌کردند، هنوز هم در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.